جواب خودارزیابی و فعالیت های نوشتاری درس سوم صفحه ۳۰ تا ۳۵ ادبیات فارسی هشتم ؛ ارمغان ایران
جواب صفحه ۳۰ و ۳۱ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ ادبیات فارسی هشتم که مربوط به سوال های درس سوم ارمغان ایران ،حکایت فوت کوزه گری از فصل ۲ شکفتن است را در حاشیه نیوز برای شما دانش آموز فعال و کوشا آماده شده است. در این قسمت به حل گام به گام پاسخ سوالات خودارزیابی و معنی حکایت و فعالیت های نوشتاری صفحه ۳۰ و ۳۱ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ ادبیات فارسی هشتم می‌پردازیم.
جواب صفحه ۳۰ تا ۳۵ ادبیات فارسی هشتم
در پاسخ معنی کلمات و لغات درس ۳ فارسی هشتم خواهیم داشت:
در پاسخ معنی و آرایه های شعر کنار صفحه ۲۹ فارسی هشتم خواهیم داشت:
سر به هم آورده دیدم برگهای غنچه را / اجتماع دوستان یکدلم آمد به یاد
معنی: وقتی که برگ های غنچه را در کنار یکدیگر دیدم ، به یاد جمع دوستان صمیمی و یک دل خودم افتادم
دانش ادبی
- سربه هم آورده: کنایه از در کنار هم قرار گرفتن و جمع شدن
- یکدل: کنایه از صمیمی بودن
- بین برگ و غنچه: مراعات نظیر
- در بیت، تشبیه پنهان وجود دارد زیرا شاعر با دیدن اجتماع برگ های غنچه به یاد دوستان صمیمی افتاده است.
دانش زبانی
- برگهای غنچه: مفعول
- دوستان یکدل: ترکیب وصفی.
در پاسخ معنی روان متن درس ۳ ارمغان ایران و آرایه ها فارسی هشتم خواهیم داشت:
۷ خط اول صفحه ۳۰: فرزند باهوش و دوست داشتنی من، ایران یک سرزمین خیلی قدیمی است که همیشه در طول تاریخ بزرگترین و آباد ترین کشور جهان بوده است. کشور ما همیشه سرزمینی مقدس، با شکوه و علم آموز بوده است و همین عوامل باعث شده است که ایران از بقیه کشورهای نیرومند جهان جدا شود و بالاتر برود.
دانش ادبی
- فرزندم (منادا) حرف ندا محذوف است (ای)
- سرزمین ما (بدل) برای ایران
- بزرگترین ، آباد ترین (صفت عالی)
- سپند و فر و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی (مراعات النظیر)
- واج آرای حرف (و)
دانش زبانی
- فرزندم ، دلبندم (مضاف و مضاف الیه) ترکیب اضافی
- سرزمین ما ترکیب اضافی بوده است (ماضی نقلی)
۴ خط دوم صفحه ۳۰: مردم ایران همیشه با مردمان سایر سرزمین ها با عدالت و خردمندی رفتار کرده اند، بیهوده نیست که نام آن را ایران گذاشته اند که به معنی سرزمین جوان مردان است.
دانش ادبی
- داد و دانایی (مراعات النظیر )
- واج آرایی حرف (د)
- آزادگان است (مسند و فعل اسنادی)
دانش زبانی
- ایرانیان (مشتق)
- آزادگان (مشتق)
- آزاد زادگان (مشتق مرکب)
۳ خط سوم صفحه ۳۰: دشمن های بدفکر و گستاخ ایران نیز از روی اجبار و ناچارا ایران را به این نام مقدس و ارجمند می نامند، آن ها ایرانی ها را بخاطر داشتن آزاد مردهایشان بسیار ستایش می کنند و به همین شکل بهترین سوغات ایران به دیگر سرزمین ها، علم و خرد و فرهنگ بوده است.
دانش ادبی
- دشمنان تیره رای (موصوف و صفت)
- خیره روی (صفت دوم) بواسطه (و)
- سپند و ارجمند (مراعات نظیر و مترادف)
- برترین و گرمی ترین (صفت عالی)
- اندیشه و خرد و فرهنگ (مراعات النظیر)
دانش زبانی
- تیره رای و خیره روی (مرکب)
- سپند (ساده)
- ارجمند (مشتق)
- می ستایند (مضارع اخباری)
- بوده است (ماضی نقلی)
۵ خط اول صفحه ۳۱ درس ۳ فارسی هشتم: فرزند گرامی من، بهترین ستایش چیزی است که بر زبان و قلم دشمن جاری می شود، زیرا مدحی است که از هر آلودگی دور شده باشد. دشمنی که به جز زشتی و نا پاکی و کم کاری و نادرستی و وحشی گری و بدی نمی خواهد و نمی خواهد ببیند؛ هنگامی که ایران و ایرانی را تقدیری می کند از روی ناچاری این کار را انجام می دهد که در برابر بزرگی و ارجمندی این دو سر تعظیم فرود می آورد و اقرار به ستایش می کند.
دانش ادبی
- گرامیم (منادا)
- زبان و خامه (مراعات النظیر)
- زشتی و پلشتی و کاستی و ناراستی و ددی و بدی (مترادف و مراعات النظیر)
- واج آرایی حرف ( ی ) و ( -ُ )
- سر فرود آوردن (کنایه از تعظیم کردن)
- زبان به ستایش بگشاید (کنایه از اقرار کردن)
دانش زبانی
- برترین و استوار ترین (صفت عالی)
- می دانی (مضارع اخباری)
- آلایش (مشتق)
۳ خط دوم صفحه ۳۱: بله میهن با جلال و شکوه ما محل پیدایش عالمان، خردمندان، مردان پهلوان و دلیرانی که مثل شیر هستند می باشد که ما به آن افتخار می کنیم و سرمان رابالا نگه می داریم.
دانش ادبی
- خردان و دانایان و روشن رایان (مراعات النظیر و مترادف)
- مردان گرد، یلان پر دل، دلیران و شیران، پهلوانانی نامدار (مراعات النظیر و مترادف)
دانش زبانی
- شکوهمند (مشتق)
- آری (شبه جمله)
- روشن رایان (صفت جانشین اسم)
- مردان گرد، یلان پردل (موصوف و صفت)
- همگنان (مشتق)
- بر می افرازیم (فعل پیشوندی)
۶ خط سوم صفحه ۳۱: ای فرزند من ، من می دانم و تردیدی ندارم که تو ایران را از صمیم قلب دوست داری زیرا تو یک ایرانی نجیب و جوانمرد هستی. از آن پاک نهادان که روح و روانشان از عشق به ایران آشکار است و قلبشان به نام و یاد ایران می تپد و ایران را دوست دارند؛ یکی از آن خردمندان که اکنون ایران را به گذشته روشن آن وصل می کند. شما از آن دسته روشنفکرانی هستید که مانند کوهی ثابت قدم و خستگی ناپذیر هستید و سعی می کنید آن گروه از ایرانیان را که از خود بیگانه شده اند به خود باز گردانند و اصالت خود را بشناسند.
دانش ادبی
- فرزندم (منادا)
- نژاده و آزاده (مترادف و مراعات النظیر)
- یاد ایران می تپد (کنایه از عاشق شدن)
- تو استوار چون کوه (تشبیه)
دانش زبانی
- دوست می داری (مضارع اخباری)
- باز آورند (فعل پیشوندی)
- تابناک است (مسند و فعل اسنادی)
- نژاده و آزاده (صفت نسبی)
۳ خط آخر صفحه ۳۱: فرزندم، کوچکترین تردیدی در من وجود ندارد که شما ایران را دوست دارید، اما دوست داشتن کافی نیست و باید ایران را خوب بشناسی تا بتوانید آن را آنطور که شایسته آن است به دیگران معرفی کنید. این مسئولیتی است که آنها بر عهده شما گذاشته اند.
دانش ادبی
- ای فرزندم (ندا و منادا)
- می باید (قید تاکید)
- شایسته و سزاوار (مترادف)
- بردوش نهادن (کنایه از دادن مسئولیت به کسی)
دانش زبانی
- نیست (وجود ندارد)
- فعل غیر ربطی
- مرا (برای من) که (من) متمم می باشد
۲ خط اول صفحه ۳۲: مسئولیتی به سنگینی کوه دماوند که هر پشتی را خم می کند و می شکند، مگر پشت محکم و استوار فرزند ایران که شما هستید.
دانش ادبی
- پشت خرد کردن (کنایه از شکست خوردن)
- باری به گرانی دماوند (تشبیه گرانی وجه شبه و باری مشبه و دماوند مشبه به)
- باری کنایه از سنگینی
- ستبر و ستوار (مترادف)
دانش زبانی
- فرزند ایران (ترکیب اضافی)
- تویی (تو هستی) مسند و فعل اسنادی
۳ خط دوم صفحه ۳۲: در هر صورت، من می دانم که هر کسی که ایران را به خوبی بشناسد، به آن علاقه مند خواهد شد و با تمام وجود تلاش خواهد کرد تا در سعادت، آزادی، رفاه، توانایی، پیروزی و شادی آن از هیچ تلاشی دریغ نکند.
دانش ادبی
- جوشان و پر توان (مترادف و مراعات النظیر)
- آبادی و آزادی (مراعات النظیر) و جناس
- شکوفایی، توانایی، پیروزی و بهروزی (واج آرایی حرف (و))
- تلاش و تکاپو (مراعات النظیر و مترادف)
دانش زبانی
- می دانم (مضارع اخباری)
- خواهد کوشید (مستقبل)
۶ خط سوم صفحه ۳۲: این را بدانید و آگاه باشید که آنچه من به شما می گویم آگاهانه است و از اعتقادات قوی در آنچه شما باید بدانید و انجام دهید ایجاد شده است. شما کسی هستید که بر شکوه و روشنایی ایران می افزاید و چشم همه جهان را خیره می کند و تاریکی را از نشناختن سرزمین خود و بیگانگی خود پاک می کنید. آگاه باشید! خودتو تحقیر نکن! زیرا در این روزها شما چشم و چراغ ایران هستید؛ بنابراین قلب خود را از هرگونه آلودگی و تردید در مورد خود و سرزمین خود پاک کنید و باور کنید که شما فرزند ایران و سرزمین فرهنگ ، ادبیات و اندیشه مانند شیرهای شجاع و قدرتمند هستید.
دانش ادبی
- فر و فروغ (مراعات النظیر)
- هان و هان (اصوات)
- چشم و چراغ ایران (کنایه از اینکه عزیز ایران هستی)
- جهان (مجاز از مردم)
- گرامی ترین (صفت عالی)
- شیر شیران (تشبیه) فرزند ایران مشبه ، شیر بیشه مشبه به و وجه شبه دلیری و شجاعت داشتن (تشبیه بلیغ)
دانش زبانی
- بدان و آگاه باش (فعل امر)
- آگاهی است (مسند و فعل اسنادی)
- بر آمده (ایجاد شده)
- می باید بکنی (فعل امر)
- جهانیان را ( مفعول )
- پاک ساز (فعل امر)
- خوار مدار (فعل امر)
۴ خط آخر صفحه ۳۲: بخوان و جست و جو کن و ایران و خود را بشناس و خداوند پاک را ستایش کن به خاطر اینکه تو را فرزند ایران انتخاب کرده است. بله تو هستی که آینده میهن را درخشان و نورانی خواهی کرد. خدای بزرگ پشت و پناه تو و میهن باشد و تن و جانت از گزند دشمنان در امان باشد و میهن تو آبادان باشد.
دانش زبانی
- بخوان و بدان و بپوی (فعل امر)
- بشناس (فعل امر)
- بگزار (فعل امر)
- تو هستی (مسند و فعل اسنادی)
- خواهی ساخت (فعل مستقبل)
همچنین در اینجا فعل باد که دعایی است بعد از (میهن) و (بی گزند) به قرینیه لفظی که در پایان جمله آمده حذف شده است . هر سه جمله دعایی هستند.
فرزند ایران، نخستین رمان میر جلال الدین کزازی (قرن ۱۴) است. این کتاب بر اساس زندگی فردوسی شاعر نامدار ایرانی نوشته شده است.
در پاسخ خود ارزیابی صفحه ۳۳ فارسی هشتم خواهیم داشت:
۱- برترین و گرامی ترین ارمغان «ایران» به دیگر سرزمین ها چیست؟
جواب: اینکه چگونه فکر می کنند و چه طرز تفکری دارند، تاریخ کهن و تمدن فوق العاده ایران، فرهنگ غنی و خرد آن ها.
۲- دو تن از دلیران و پهلوانان نامدار ایرانی را نام ببرید که برای سربلندی ایران کوشیده اند.
جواب: امیر کبیر و شهید باکری و شهید همت.
۳- به نظر شما چگونه می توان از فرهنگ و ادب فارسی پاسداری کرد؟
جواب: باید ارزش های فرهنگی آن را بدون هیچ تغییری به خوبی حفظ کنیم و به نسل های آینده انتقال دهیم. یاد فرهنگ به صورت عملی و در نهایت آموزش، یاد دهی و یادگیری.
در پاسخ گفت و گو صفحه ۳۳ فارسی هشتم خواهیم داشت:
۱- شعری از فردوسی، درباره عظمت و بزرگی ایران بیابید و در کلاس بخوانید.
جواب:
ندانی که ایران نشست منست جهان سر به سر زیر دست ِ منست
هنر نزد ایرانیان است و بس ندادند شیر ژیان را بکس
همه یکدلانند یـزدان شناس به نیکـی ندارند از بد هراس
دریغ است ایران که ویران شود کنام پلنگان و شیران شود
چـو ایران نباشد تن من مباد در این بوم و بر زنده یک تن مباد
همه روی یکسر بجنگ آوریم جهان بر بداندیـش تنگ آوریم
همه سربسر تن به کشتن دهیم به از آنکه کشور به دشمن دهـیم
چنین گفت موبد که مرد بنام به از زنده دشمن بر او شاد کام
اگر کُشت خواهد تو را روزگار چه نیکو تر از مرگ در کار زا
۲- دربارە تکرار حرف و نقش آن در بیت زیر، گفت‌وگو کنید.
«خیزید و خز آرید که هنگام خزان است باد خنک از جانب خوارزم، وزان است» «منوچهری دامغانی»
جواب: بهره گیری از تکرار حروف، کلام را دل نشین تر می سازد و سبب روشنی و رسایی سخن می شود در این بیت تكرار حرف «خ» و «ز» باعث ایجاد موسیقی درونی شده است.
جواب دیگر: تکرار حرف «خ»
این تکرار یاد آور صدای ریزش و خرد شدن برگ‌ها و همچنین یاد آور صدای خش خش برگ‌ها در فصل پاییز است. این تکرار، موسیقی درونی شعر را می‌سازد و ما را با شاعر هم نوا می‌کند و به دریافت معنی شعر کمک می‌نماید.
در پاسخ فعالیت های نوشتاری صفحه ۳۴ فارسی هشتم خواهیم داشت:
۱- غلط های املایی را در عبارت های زیر بیابید و اصلاح کنید.
الف) ایران، این خواستگاه بخردان، حتی دشمنان به کین و دل چرکین را در برابر شکوه خود به زانو در می آورد.
ب) فرزندم، تویی که فر و فروق ایران را بدان باز خواهی گرداند و چشم جهانیان را به خیره گی خواهی کشاند
پ) دل از هرگونه آلایش و گمان درباره خویش بپیرای و یزدان پاک را سپاس بگذار.
جواب: خواستگاه ، خاستگاه – فروق ، فروغ
بگذارد ، بگزارد – خیره گی ، خیرگی
۲- واژه های جمع را به مفرد و واژه های مفرد را به جمع تبدیل کنید.
آزادگان: مفرد 🟰 آزاده
ارمغان : جمع 🟰 ارمغان‌ها
یَلان: مفرد 🟰 یَل
ادب : جمع 🟰 آداب
۳- در متن درس، دو جمله بیابید که در آنها «تکرار حروف» بر موسیقی کلام افزوده است.
جواب: ۱- ایرانیان به دیگر مردمان پیوسته به مردی و دانایی رفتار می کرده اند. چشم جهان را به خیرگی خواهد کشاند و تیرگی ناخویشتن شناسی و از خود بیگانگی را خواهی زدود.
۲- آن است که کشور ما همیشه سرزمین سپند، فر و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی بوده است.
۴- مفهوم کلی عبارت زیر را بنویسید.
«تویی که در این روزگار، چشم و چراغ ایرانی و بهار آفرین باغ ایران.»
جواب: کشور ما همواره سرزمین سپند فر و فروغ و فرزانگی و فرهیختگی بوده است. بخوان و بجوی و بپوی و ایران و خود را بشناس.
جواب دیگر: ایران، ای سرزمین نیاکان و پدرانم، تو را به اندازه‌ی بلندی‌های سرفراز دماوند، سبلان، سهند، تفتان و الوند می‌ستایم و محبت خود را به اندازه‌ی چشمه‌ساران پرشکوهت نثار می‌کنم. ایران، ای سرزمین بهار جاویدان، من هنر و فرهنگ را با تمام وجودم حفظ کرده و به نسل‌های آینده منتقل می‌کنم.
در پاسخ مفهوم حکایت فوت کوزه گری صفحه ۳۵ فارسی هشتم خواهیم داشت:
کوزه گری ماهر و ورزیده، شاگردی داشت که چندین سال نزد او کار کرده و فنون کوزه گری را از او فرا گرفته بود.
معنی: کوزه‌گری با‌مهارت و خبره، شاگردی داشت که چندین سال پیش او کار کرده بود و مهارت‌های کوزه‌گری را از استادش یاد گرفته بود.
روزی شاگرد دستمزد بیشتری از استاد درخواست کرد. کوزه گر بر دستمزد او افزود.
معنی: یک روز شاگرد از استاد درخواست کرد که دستمزد بیشتری به او بدهد. کوزه‌گر دستمزد شاگرد را بیشتر کرد.
پس از مدتی باز، شاگرد سر ناسازگاری گذاشت و گفت: «دیگر فن کوزه گری را به تمامی آموخته ام و قصد دارم در کارگاه خود، استادکار شوم.»
معنی: بعد از مدتی، شاگرد با استاد خودش مخالفت و ناسازگاری کرد و گفت: «من تمام مهارت‌های لازم برای کوزه‌گری را یاد گرفته‌ام و می‌خواهم برای خود کارگاهی داشته باشم و دیگر شاگرد کسی نباشم و خودم استاد شوم.»
کوزه گر از او خواست به پاس حقی که بر گردن او دارد، چند ماهی بماند و یاری اش کند.
معنی: کوزه‌گر از او درخواست کرد برای قدردانی و جبران کردن کاری که برای او انجام داده، چند ماه بیشتر پیش کوزه‌گر بماند و به او کمک کند.
شاگرد، بی اعتنا به درخواست استاد، او را رها کرد و کوشید در کارگاه خود برای رقابت با استاد، مرغوب ترین کوزه ها را بسازد. او با دقت شروع به ساختن کوزه کرد اما لعاب هیچ یک از کوزه ها زیبا و شفاف از کار درنیامد.
معنی: شاگرد بدون توجه به درخواست استاد او را رها کرد و از او جدا شد و سعی کرد با استاد خود رقابت کند و در کارگاه خود بهترین کوزه‌ها را بسازد. اما لعاب هیچ‌کدام از کوزه‌ها زیبا و شفاف نمی‌شد.
شاگرد، ناگریز نزد استاد بازگشت. استاد او را واداشت مدتی دیگر نزد او بماند تا اِشکال کار را دریابد. سرانجام یک روز استاد گفت: رمز مرغوب بودن کوزه ها در این است که هر کوزه را پیش از آنکه در کوره بگذارم فوت می کنم تا گرد و خاک از روی آن پاک شود. تو همین یک نکته را در نظر نداشتی و اِشکال کار تو تنها یک فوت بود؛ فوت کوزه گری!»
معنی: شاگرد به ناچار پیش استاد بازگشت. استاد او را مجبور کرد مدتی دیگر پیش او بماند تا اشکال کار خودش را پیدا کند. سرانجام یک روز استاد گفت: «رمز بهترین و باکیفیت‌ترین کوزه‌ها این است که من هر کوزه را قبل اینکه در کوره قرار بدهم، آن را فوت می‌کنم تا گرد و خاک روی آن پاک شود. تو به همین نکته عمل نمی‌کردی و ایراد کار تو فقط یک فوت بود؛ فوت کوزه‌گری!»
در پاسخ معنی لغات و آرایه حکایت صفحه ۳۵ فارسی هشتم خواهیم داشت:
ماهر: دارای مهارت
ورزیده: کارکشته، کسی که کاری را زیاد انجام داده باشد
فنون: جمع فن، مهارت ها
فرا گرفته بود: آموخته بود
دستمزد: حقوق
افزود: اضافه کرد
ناسازگاری: بدرفتاری
به پاس: به خاطر، به احترام
یاری اش کند: به او کمک کند
بی اعتنا: بی توجه
مرغوب ترین: باکیفیت ترین، مطلوب ترین
لعاب: پوشش نازک شیشه‌ای که هنگام پختن ایجاد می‌شود
ناگزیر: ناچار
واداشت: مجبور کرد
مرغوب: پسندیده، برگزیده، دلپسند، برازنده، دلپذیر
سر: قصد
بر گردن داشتن: کنایه از «مدیون بودن»
در نظر داشتن: کنایه از توجه کردنفوت کوزه گری، مصطفی رحماندوست با تصرف و تلخیص
در این بخش، مروری بر جواب صفحه ۳۰ و ۳۵ فارسی هشتم انجام داده شد. با اضافه کردن عبارت “حاشیه نیوز” در آخر جستجوهای درسی خود در گوگل، به بهترین پاسخ ها دسترسی خواهید داشت. لطفاً به خاطر داشته باشید که ابتدا سعی کنید پاسخ سوالات را خودتان بیابید و سپس برای بررسی صحت آن به این پاسخ ها مراجعه کنید. اگر سوالی دارید، آن را در قسمت دیدگاه بپرسید تا معلمان و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.
