جواب فعالیت درس سوم صفحه ۲۰ تا ۲۹ تاریخ یازدهم انسانی ؛ اسلام در مکه

جواب صفحه ۲۰ و ۲۳ و ۲۴ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹  تاریخ یازدهم انسانی که مربوط به سوال های درس سوم اسلام در مکه از فصل ۲ ظهور اسلام، حرکتی تازه در تاریخ بشر است را در حاشیه نیوز برای شما دانش آموز فعال و کوشا آماده شده است. در این قسمت به حل گام به گام پاسخ سوالات فعالیت صفحه ۲۰ و ۲۳ و ۲۴ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ تاریخ ۲ از بعثت پیامبر اسلام تا پایان صفویه یازدهم متوسطه دوم رشته انسانی می‌پردازیم.

جواب صفحه ۲۰ تا ۲۹ تاریخ یازدهم انسانی

در پاسخ فعالیت فعالیت ۱ صفحه ۲۰ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

تاكنون شنیده یا خوانده اید كه دوران پیش از اسلام سرزمین عربستان، به عصر جاهلیت معروف شده است. پیش از مطالعه ی درس، به صورت گروهی، مشخصه های عصر جاهلیت را به یاد آورده و یادداشت كنید و پس از تدریس مباحث این قسمت، نوشته های خود را بازبینی، اصلاح و تكمیل نمایید.

جواب: نظام قبیلگی ، ویژگی تعصب و روحیات عرب جاهلی ، عرب جاهلی و خرافات ، زنده به گور دختران

در پاسخ فکر کنیم و پاسخ دهیم صفحه ۲۲ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

هم فكری كنید و با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اجتماعی شبه جزیره ی عربستان در دوران پیش از اسلام، چند دلیل برای شكل نگرفتن حكومت فراگیر در آن شبه جزیره بیان كنید.

جواب: ا-وجود نظام قبیله ای و عصبیت قبیله ای ۲- دوری از علم و سواد و تمدن و در نتیجه فقدان دستگاه و تشکیلات منسجم اداری ۳- فاصله زیاد شهرها و آبادی ها از یکدیگر ۴-شرایط طبیعی و اقلیمی آن منطقه که باعث پراکندگی جمعیت و مانع شکل گیری مراکز ثروت می شد.

در پاسخ فعالیت ۲ صفحه ۲۳ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

جست و جو و بررسی شواهد و مدارک

الف) با رجوع به قرآن كریم، ترجمه ی آیه ی ۶۱ سوره عنكبوت و آیه ی ۳ سوره زُمر را به دقت بخوانید و بگویید از دیدگاه قرآن:
 – الله چه جایگاهی در اعتقادات بت پرستان داشت؟

جواب: ترجمه آیه ۶۱ سوره عنکبوت اگر از مشرکان بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفرید و خورشید و ماه را رام ساخت؟ بی تردید خواهند گفت خدا
آیه 61 سوره عنکبوت بیانگر این نکته است که مشرکان به اللّه باور داشته‌اند و او را آفریننده آسمان و زمین و مسخرکننده ماه و خورشید می‌شمرده‌اند.

–  دلیل و توجیه بت پرستان برای پرستش و نیایش بت ها چه بوده است؟

جواب: ترجمه آیه ۳ سوره زمر آنان که جای خدا سرپرست و معبودی برگزیدند ما آنان را جز برای اینکه ما را هر چه بیشتر به خدا نزدیک کنند نمیپرستیم.
آیه ۳ سوره زمر نیز مبیّن این مطلب است که مشرکان برای توجیه تقدیس و عبادت بت‌ها، می‌گفتند که ما این بت‌ها را به این دلیل می‌پرستیم که آنها ما را به خداوند (اللّه) نزدیک سازند. در واقع بت‌ها را واسطه‌ی بین خود و اللّه قرار می‌دادند.

ب) نقد و ایراد شما بر دلیل و توجیه بت پرستان برای پرستش بت ها چیست؟

جواب: ب) هر نوع اعتقادی باید بر اساس شواهد و دلایل محکم و نیز قابل پذیرش باشد. صرف این که پدران ما در گذشته اعتقاداتی داشته اند و ما هم به آن معتقدیم قابل پذیرش نیست.

در پاسخ فعالیت ۳ صفحه ۲۴ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

بخشی از خطبه ی ۲۶ نهج البلاغه را بخوانید و به پرسش مربوط به آن پاسخ دهید.
«همانا خداوند محمد (ص) را برانگیخت تا مردمان را بترساند و فرمان خدا را چنان که باید رساند. آن هنگام شما ای مردم عرب! بدترین آیین را برگزیده بودید و در بدترین سرای خزیده، منزل گاهتان سنگستان های ناهموار، هم نشینتان گرزه مارهای زهردار. آبتان تیره و ناگوار، خوراکتان گلو آزار. خون یک دیگر، ریزان، از خویشاوندان بریده و گریزان. بت هایتان همه جا برپا، پای تا سر آلوده به خطا». 
– به نظر شما منظور امام علی از گوش زد کردن وضعیت اعراب جاهلی به مسلمانان عرب چه بوده است؟

جواب: در اینجا حضرت علی (ع) با یادآوری آن دوران میخواهد وضعیت اسفناک آن ها قبل از آمدن اسلام را بازگو کند و برکاتی که اسلام برای آن ها داشته را با مقایسه آن زمان بیان نماید.

در پاسخ فکر کنیم و پاسخ دهیم صفحه ۲۴ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

با هم فکری، نمونه یا نمونه هایی از فرهنگ و اخلاق جاهلی را در جوامع کنونی شناسایی و به طور مستدل بیان كنید.

جواب: جنگ و خونریزی در گوشه و کنار دنیا با هدف فروش سلاح‌های تولیدی کشورهای سلطه‌گر، سقط جنین به جای زنده به گور کردن فرزندان، ترویج فساد اخلاقی از طریق اینترنت و ماهواره، پول‌پرستی، ایجاد تفرقه و اختلاف بین مردم کشورهای مختلف، رواج فرقه‌های شیطان‌پرستی، هم‌جنس‌گرایی و ازدواج همجنس‌گرایان.

در پاسخ فعالیت ۴ صفحه ۲۶ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

با بررسی و مطالعه ی دقیق ترجمه ی آیات فوق بگویید:

الف) هدف و وسیله ی دعوت الهی در این آیات چیست؟

جواب: الف) اعتقاد به خداوند از طریق آگاهی و علم به آیات و نشانه های خداوند ممکن است.
هدف و مقصد دعوت الهی رشد و کمال انسان از طریق علم و آموزش است و به همین دلیل قلم که ابزار دانش و وسیله‌ی آگاهی بخشی است، این چنین در کلام خداوند ارزش و اهمیت یافته تا بدان جا که به آن سوگند خورده است.

ب) به نظر شما معنا و مفهوم نخستین آیات نازل شده بر پیامبر، از چه جهتی در تاریخ اسلام اهمیت دارد؟

جواب: ب) هدف بیان علم و علم آموزی در زمان و مکانی که برای علم ارزشی قائل نمی شدند.
اولین فرمان اسلام، فرمان فرهنگی است. خواندن باید جهت الهی داشته باشد. خواندن قرآن وسیله رشد است. معلم اصلی انسان خداست. قلم، بهترین وسیله انتقال دانش است. آنچه پیغمبر به آن دعوت کرد، همان چیزهایی است که بشر در همه‌ی دوره‌های تاریخِ زندگی به آن نیازمند است. پیغمبر، انسان را به علم دعوت کرد.

در پاسخ فعالیت ۵ صفحه ۲۷ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

جست و جو و بررسی شواهد و مدارک
تأمل در فهرست مسلمانانِ نخستین نشان می دهد كه بیش تر آنان شامل دو گروه می شدند. یک گروه جوانان متعلق به خاندان با نفوذ و اشرافی قریش و گروه دیگر فقیران و مستضعفان مكه بودند.
طبیعی است كسانی كه از چهل سال بالاتر بوده اند به حكم طبیعت سن، محافظه كار بوده اند و به زمان گذشته تعلق داشته اند و دست كشیدن و روی گردانیدن ایشان از دین و سنت آباء و اجداد كاری سخت و دشوار بوده است؛ بر خلاف جوانان كه ذهن و قلبشان بیش تر و بهتر مستعد پذیرفتن افكار و عقاید جدید بوده است. این معنا در همه ی انقلاب های فكری و دینی و اجتماعی كم و بیش صادق است.
اما مستضعفان وضع دیگری داشته اند. مقصود از مستضعفان در مكه ی آن روز، كسانی بودند كه برده و یا آزاد كرده به شمار می رفتند.
دسته ی دیگری از مستضعفان افرادی بودند كه به مناسبتی از قوم و قبیله ی خود جدا شده و در مكه زندگی می كردند. اینان ناچار بودند برای حفظ جان و مال خود تحت حمایت یكی از اشراف یا طایفه ها و قبیله های آن شهر قرار گیرند و موقعیت و منزلت اجتماعی پایین تری داشتند. عمّاربن یاسر، مادرش سُمیّه، بِلال بن رَباح، ابوذر غفاری و … از جمله ی نخستین مستضعفانی بودند كه اسلام آوردند» (زریاب خویی، سیره رسول الله، ص 117  128 ؛ با اندكی تلخیص).

الف) به نظر شما، آیا دیدگاه نویسنده برای پیش گامی جوانان در پذیرش دعوت رسول خدا، قابل پذیرش است؟ چرا؟

جواب: بله چون آنهایی که پیر تر هستند بر اعتقادات اشتباه خود مسرتر هستند اما جوانان آمادگی و علاقه بیشتری به شنیدم موارد جدید دارند

ب) دلیل و استدلال شما برای پیش تازی فقیران و مستضعفان در اسلام آوردن چیست؟

جواب: دلیل اصلی آن اینست که همه انسان ها در مقابل دین برابرند و ثروت تاثیری بر برتری ندارد و چون در گذشته ثروتمندان مهمترم بودند با امدن اسلام همگی برابر شدن و فقیران همسطح مابقی قرار گرفتند.

در پاسخ فعالیت ۶ صفحه ۲۸ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

جست و جو و بررسی شواهد و مدارک
با استفاده از فهرست سوره های قرآن، سوره ای را كه مربوط به ابولهب است پیدا كنید و ترجمه ی آن را در كلاس بخوانید.

جواب: به نام خداوند بخشنده و مهربان. بریده باد دو دست ابی‌لهب (مرگ بر او باد) (۱). مال وی و آنچه را به دست آورده دردی را از او دوا نکرد (۲). به زودی وارد آتشی شعله‌‏ور شود (۳). با زنش که بارکش هیزم است (۴). و طنابی تابیده (از لیف خرما) به گردن دارد (۵).

در پاسخ فکر کنیم و پاسخ دهیم صفحه ۲۹ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

الف) به نظر شما چرا مشرکان، معاهده ی تحریم اجتماعی و اقتصادی بنی هاشم را بر دیوار کعبه آویختند؟

جواب: زیرا هیچ دسترسی و نفوذی به آن جا نبود و حتی حشرات موذی هم نمی توانستند به آنجا رخنه کنند.

ب) پس از هم فکری توضیح دهید که تحریم اجتماعی و اقتصادی بنی هاشم چگونه پایان یافت؟

جواب: با گذشت سه سال، روزی رسول خدا به عمویش ابوطالب خبر داد که موریانه پیمان‌نامه‌ی مشرکان به جز عبارت بِاسمِکَ اللّهم را خورده است. این خبر که جز از راه غیبی نمی‌توانست به دست آمده باشد، مورد تأیید ابوطالب قرار گرفت. از این رو خطاب به پیامبر اکرم گفت: من گواهی می‌دهم که تو جز سخن راست، چیزی نمی‌گویی. وی سپس نزد مشرکان رفت و جریان را بازگفت. آنان نیز به سراغ پیمان‌نامه رفتند و در حالی که تا آن زمان، کسی پیمان‌نامه را نگشوده بود، خبر پیامبر را درست یافتند. این حادثه، در کنار تصمیم برخی از مشرکان برای پایان دادن به محاصره به علت مسائل قبیله‌ای موجب شد آنان دست از محاصره بکشند و مسلمانان دوباره به زندگی عادی خود بازگشتند که به نوبه‌ی خود، پیروزی بزرگی بود.

پیامبر (ص) و بنی‌هاشم و به تعبیری محاصره شدگان، در ایام حج و عمره، در ماه‌های ذیحجه و رجب می‌توانستند با افرادی که از نقاط مختلف برای انجام مناسک حج و عمره آمده بودند گفت‌وگویی داشته باشند. اما در صورتی که خرید و فروشی انجام می‌شد اموال آنان را مصادره می‌کردند. این فشار به حدی رسید که شب‌ها صدای بچه‌های بنی‌هاشم که از گرسنگی گریه می‌کردند، مکیان سنگدل را آزار می‌داد.

تا اینکه بر اثر صبر، نوبت ظفر آمد و جبرئیل برای پیامبر (ص) خبری آورد که موریانه پیمان‌نامه را از بین برده است. حضرت ماجرا را به ابوطالب اطلاع داد. ابوطالب نزد مکیان رفت و ماجرا را بازگو کرد. مکیان شرطی گذاشتند که در صورتی پذیرای باز کردن پیمان نامه خواهیم بود که اگر از بین نرفته باشد، ایشان را تحویل ما دهید! تا او را به قتل برسانیم. ابوطالب شرط را خدمت پیامبر (ص) بیان داشت؛ و پاسخ شنید شرط را بپذیرید، فرشته وحی خبر را آورده است.

بزرگان مکه گردهم جمع شدند و بسته را آوردند. همگی گواهی دادند بسته باز نشده است. بسته در مقابل چشم هم‌پیمانان باز شد و آثاری از نوشته‌ها در متن باقی نمانده بود!. موریانه نوشته‌ها را از بین برده بود و عملا پیمان‌نامه باطل شد و بنی‌هاشم از تحریم همه جانبه مکیان رها شدند و به خانه‌های خود بازگشت.

در پاسخ پرسش های نمونه صفحه ۲۹ تاریخ یازدهم انسانی خواهیم داشت:

۱- تأثیر عوامل جغرافیایی و اقلیمی را بر وضعیت اقتصادی و مشاغل ساكنان شبه جزیره ی عربستان به هنگام ظهور اسلام توضیح دهید.

جواب: ۱- در این شبه جزیره بخش اعظمش صحرا و بیابان خشک میباشد به همین دلیل شغل بسیاری از مردمان دامداری بوده است و در بعضی مناطق به دلیل وجود آب کشاورزی نیز رونق داشته است.

۲- مفهوم جاهلیت را شرح دهید و سه مورد از مصادیق فرهنگ و اخلاق جاهلی اعراب در دوران پیش از اسلام را ذكر كنید.

جواب: ۲- جاهلیت آن زمان به معنی بدون حلم بودن نیست بلکه منظور فرهنگ و اخلاق بد و خشن و اعتقادات بی خردانه بوده است از جمله این فرهنگ پایین می توان به بت پرستی تعصب قبیله ای ، مقام پایین زن، ارزشمند بودن غارت کردن

۳- دلیل بیاورید كه چرا سران قریش در مكه با اسلام و پیامبر به دشمنی و مخالفت پرداختند.

جواب: ۳- بیشتر آنها با تصور اینکه موقعیت تجاری خودشان و شهرشان به خطر می افتد مخالفت کردند و میگفتند اگر به اسلام روی بیاورند ساکنان سایر شهر ها با آنها تجارت نمیکنند همچنین اختلاف طایفه با طايفه حضرت رسول (ص) نیز تاثیر گزار بوده است.

۴- اندیشه ی خروج از مكه چرا و چگونه به ذهن پیامبر و مسلمانان راه یافت؟ نمونه های دیگری از هجرت های مهم در تاریخ اسلام را بیان كنید.

جواب: ۴- بعد از تحریم اقتصادی پیامبر در سال دهم بعثت حضرت خدیجه و ابوطالب از دنیا رفتند در واقع این دو نفر حامیان بزرگ پیامبر بودند که با درگذشت آنها فشار قريشان بر او زیاد شد تا جایی که فکر مهاجرت افتادند هجرت اما حسین (ع) از مدینه به کوفه

۵- مآخذی را كه در این درس به آن ها استناد شده، استخراج و در دو دسته ی منابع و مطالعات (تحقیقات) طبقه بندی نمایید.

جواب: ۵- تاریخ طبری – تاریخ یعقوبی دسیره ابن اسحاق منابع: قران نهج البلاقه السيره النبويه ابن هشام مطالعات تاریخ طبری تاریخ يعقوبي الكامل (ابن اثیر)

در این بخش، مروری بر جواب صفحه ۲۰ تا ۲۹ تاریخ یازدهم انسانی انجام داده شد. با اضافه کردن عبارت “حاشیه نیوز” در آخر جستجوهای درسی خود در گوگل، به بهترین پاسخ ها دسترسی خواهید داشت. لطفاً به خاطر داشته باشید که ابتدا سعی کنید پاسخ سوالات را خودتان بیابید و سپس برای بررسی صحت آن به این پاسخ ها مراجعه کنید. اگر سوالی دارید، آن را در قسمت دیدگاه بپرسید تا معلمان و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.