جواب فعالیت درس دوم صفحه ۱۹ تا ۳۶ زیست یازدهم تجربی ؛ گیرنده‌های حسی

جواب صفحه ۲۱ و ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ و ۳۱ و ۳۶ زیست یازدهم تجربی که مربوط به سوال های درس دوم گیرنده‌های حسی از فصل ۲ حواس است را در حاشیه نیوز برای شما دانش آموز فعال و کوشا آماده شده است. در این قسمت به حل گام به گام پاسخ سوالات فعالیت صفحه ۲۱ و ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ و ۳۱ و ۳۶ زیست یازدهم متوسطه دوم رشته تجربی می‌پردازیم.

جواب صفحه ۱۹ تا ۳۶ زیست یازدهم تجربی

در پاسخ فعالیت ۱ صفحه ۲۱ زیست یازدهم خواهیم داشت:

گیرنده‌های زیر را در پنج گروه گیرنده که با آنها آشنا شدید، طبقه‌بندی کنید.

گیرنده‌های چشایی روی زبان، گیرنده میزان اکسیژن در آئورت،گیرنده‌های شبکیه چشم، گیرنده گرما، گیرنده فشار پوست، گیرنده بویایی بینی، گیرنده فشار خون دیواره رگ‌ها

جواب: در جدول زیر می توانید مشاهده کنید:

در پاسخ فعالیت ۲ صفحه ۲۵ زیست یازدهم خواهیم داشت:

با استفاده از شکل ۶، تغییرات چشم هنگام تطابق برای دیدن جسم دور و نزدیک را مقایسه کنید.

جواب: در جدول زیر می توانید مشاهده کنید:

در پاسخ فعالیت ۲ صفحه ۲۶ زیست یازدهم خواهیم داشت:

– با استفاده از شکل ۷ بگویید نزدیک‌بینی و دوربینی با استفاده از کدام عدسی اصلاح می‌شوند؟

جواب: نزدیک بینی با عدسی کاو (مقعر) و دوربینی با عدسی کوژ (محدب) درمان می شود.

– در برخی افراد، علت نزدیک‌بینی و دوربینی، تغییر همگرایی عدسی چشم است. با استفاده از آن چه آموختید، بگویید تغییر همگرایی عدسی در چشم، چگونه موجب نزدیک‌بینی و دوربینی می‌شود؟

جواب: در نزدیک بینی هنگام نگاه کردن به اشیای دور، به علت تحدب زیاد عدسی تصویر در جلوی شبکیه می افتد.
در دوربینی هنگام نگاه کردن به اشیای نزدیک، به علت تحدب کم عدسی، تصویر در پشت شبکیه می افتد.

در پاسخ فعالیت ۴ صفحه ۲۷ و ۲۸ زیست یازدهم خواهیم داشت:

تشریح چشم

مواد و وسایل لازم: چشم سالم گاو به همراه ماهیچه‌های آن، وسایل تشریح، دستکش برای هر گروه. 

برای آماده کردن چشم از دبیر خود راهنمایی بخواهید.

۱- بررسی ویژگی‌های ظاهری چشم: برای تشخیص بالا و پایین چشم، فاصله عصب بینایی تا قرنیه را در نظر بگیرید. سطحی از کره چشم که در آن فاصله عصب تا روی قرنیه بیشتر است، سطح بالایی چشم و سطح دیگر، سطح پایینی آن است (شکل ۱). برای تشخیص چپ یا راست بودن چشم، آن را طوری در دست بگیرید که سطح بالایی آن رو به بالا باشد. قرنیه به شکل تخم مرغ دیده می‌شود و بخش پهن‌تر آن به سمت بینی و بخش باریک‌تر آن به سمت گوش قرار دارد (شکل ۲). راه دیگر، بررسی عصب بینایی است. این عصب پس از خروج از چشم به سمت مخالف، خم می‌شود.

در ادامه، بافت‌های چربی بین ماهیچه‌ها و کره چشم را جدا و ماهیچه‌های آن را مشاهده کنید. برای مشاهدۀ دقیق ماهیچه‌ها از مولاژچشم استفاده کنید.

۲- تشریح: ماهیچه‌ها را با قیچی از کره چشم جدا کنید. چشم را روی ظرف تشریح قرار دهید و با چاقوی جراحی، صلبیه را در فاصله یک سانتی‌متری از قرنیه سوراخ کنید و با قیچی دورتا دور قرنیه را در این فاصله برش دهید. دقت کنید قیچی را خیلی درون کره چشم فرو نبرید تا زجاجیه آسیب نبیند (شکل ۳). پس از برش می‌توانید سه لایه چشم و بخش‌های تشکیل دهنده آنها و نقطه کور را ببینید. لایه شبکیه بسیار نازک است، دقت کنید هنگام کار جمع نشود.

به طرز قرار گرفتن عدسی توجه کنید. در کنار عدسی، جسم مژگانی، و تارهای آویزی که عدسی را احاطه کرده‌اند، دیده می‌شوند. عدسی را به آرامی خارج کنید. مایع زلالیه و زجاجیه ژله‌ای را مشاهده کنید. در این حالت، زلالیه به‌ طور کامل شفاف نیست؛ زیرا مقداری از دانه‌های سیاه ملانین از بخش‌های دیگر چشم در آن رها شده‌اند.

جسم مژگانی به شکل حلقه‌ای دور محل استقرار عدسی قرار دارد. درون این حلقه، عنبیه قرار دارد که نازک‌تر و شامل ماهیچه‌های صاف حلقوی (تنگ کننده مردمک) و شعاعی (گشادکننده مردمک) است. سوراخ وسط عنبیه همان مردمک است. جسم مژگانی و عنبیه به آسانی جدا می‌شوند و قرنیه شفاف و برآمده دیده می‌شود.

پس از انجام تشریح و با استفاده از مشاهده‌های خود، به این پرسش‌ها پاسخ دهید.

الف) ویژگی‌های هریک از سه لایه چشم و بخش‌های تشکیل دهنده آنها را بیان کنید.

جواب: در جدول زیر می توانید مشاهده کنید:

ب) زجاجیه و زلالیه را با یکدیگر مقایسه کنید.

جواب: زلالیه بخش جلوی عدسی را پر می کند و مایع رقیقی است که هنگام تشریح کاملا شفاف نیست و دانه های رنگی از بخش های دیگر چشم در آن دیده می شوند.

زجاجیه مقدار و حجم بیشتری دارد و فضای کروی چشم را پر کرده و حالت غلیظ، کامال شفاف و ژله ای دارد.

از فعالیت خود گزارش تهیه کنید و به معلم ارائه دهید.

نکات این فعالیت: ۱- تشخیص بالا و پایین چشم: فاصله عصب بینایی تا قرنیه را در نظر گرفته، سطحی که فاصله‌ی عصب تا قرنیه بیشتر است بالای چشم است.

۲- تشخیص چپ یا راست بودن چشم: الف) چشم را طوری در دست گرفته که سطح بالایی رو به بالا باشد. قرنیه که حالت تخم مرغی دارد، بخش پهن تر آن به سمت بینی و بخش باریک تر آن به سمت گوش قرار می گیرد.
ب) عصب بینایی را در نظر گرفته که پس از خروج از چشم به سمت مخالف خم می شود.

۳- جسم مژگانی به شکل حلقه ای دور محل استقرار عدسی قرار دارد.

۴- عنبیه درون حلقه ماهیچه های مژگانی دیده می شود که نازک ترست و شامل ماهیچه های صاف حلقوی (تنگ کننده مردمک) و شعاعی (گشادکننده مردمک) است.سوراخ وسط مردمک است.

۵- جسم مژگانی و عنبیه به آسانی جدا می شوند. زیر آن‌ها قرنیه شفاف و برآمده دیده می شود.

در پاسخ فعالیت ۵ صفحه ۲۹ زیست یازدهم خواهیم داشت:

با استفاده از شکل ۹ به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

– بین بخش بیرونی و میانی گوش کدام ساختار قرار دارد؟

جواب: پرده صماخ

– استخوان‌های کوچک در کدام بخش گوش قرار دارند؟

جواب: گوش میانی

– حلزون گوش در کدام بخش آن قرار دارد؟

جواب: گوش درونی

در پاسخ فعالیت ۶ صفحه ۳۰ زیست یازدهم خواهیم داشت:

درباره نقش حفاظتی موها و مواد ترشحی در مجرای شنوایی گوش اطلاعات جمع‌آوری و به کلاس ارائه کنید.

جواب: در مجرای شنوایی غدد عرق تغییریافته ای وجود دارد که ماده ای مومی و چسبنده ترشح می کنند. این ماده و موهای ریز درون مجرا مانع از ورود گرد و غبار و حشرات به درون گوش می شوند.

در پاسخ فعالیت ۷ صفحه ۳۱ زیست یازدهم خواهیم داشت:

درباره شغل شنوایی سنجی و بینایی سنجی گزارشی تهیه و به کلاس ارائه کنید.

آشنایی با شغل بینایی سنج

شنوایی شناسی علم مطالعه اختلالات شنوایی از راه شناسایی و سنجش کاستی عملکرد شنوایی و توانبخشی آن می باشد. شنوایی سنجی بخشی از شنوایی شناسی می باشد. حوزه شنوایی شناسی وسیع تر از آن بوده و مسائلی از جمله تشخیص، حفاظت شنوایی و پیشگیری از اختلالات شنوایی، تعادل و توانبخشی به موقع افراد دچار آسیب شنوایی و را شامل می شود.

شنوایی شناسی در حوزه تخصصی سه شاخه عمده دارد:

شنوایی‌شناسی تشخیصی: این شاخه به ارزیابی‌های کمی و کیفی و تعیین محل ضایعات شنوایی و تعادل به وسیله آزمونهای رفتاری، فیزیولوژیک و الکتروفیزیولوژیک در کودکان و بزرگسالان می پردازد.

شنوایی‌شناسی توانبخشی: این شاخه دو بخش توانبخشی شنوایی (شامل : ارزیابی، تجویز و تنظیم وسایل کمک شنوایی، ارزیابی‌های ویژه افراد کاندیدای کاشت حلزونی، تربیت شنوایی، آموزش مهارتهای ارتباطی و کمک به سازگاری روانی – اجتماعی افراد کم شنوا و خانواده‌های آنها، اقدامات توانبخشی برای افراد مبتلا به وزوز گوش و تدابیر توانبخشی مبتلایان به اختلالات شنوایی مرکزی) و توانبخشی تعادل (شامل کمک به بیمارانی که از سرگیجه و عدم تعادل رنج می‌برند) را در بر می گیرد.

شنوایی‌شناسی حفاظت و پیشگیری : این شاخه بیشتر بر جلوگیری از آسیبهای شنوایی و پیشگیری از معلولیت تمرکز داشته و اقداماتی چون غربالگری، مشاوره و اجرای پروژه‌های اندازه گیری صدا به منظور بررسی میزان آلودگی صوتی و تعیین نقاط مجاز و غیر مجاز و همچنین اجرای برنامه‌های حفاظت شنوایی و ارائه راه کارهایی در جهت کنترل و کاهش صدا را شامل می شود.

متخصص شنوایی شناسی یا شنوایی شناس، در زمینه تشخیص و درمان مشکلات شنوایی یا تعادلی تخصص دارد. او از ابزار و روش های مختلفی از جمله سمعک، وسایل کمک ارتباطی، پیشنهاد جراحی کاشت حلزون توسط پزشک متخصص و … برای درمان استفاده می کند. دادن آموزش به خانواده‌ها و خود فرد دارای مشکل شنوایی، طراحی و اجرای برنامه های حفاظت شنوایی برای کارخانه ها و مراکز صنعتی، اجرای برنامه های غربالگری نوزادان و دانش آموزان، طراحی و ساخت ابزار و تجهیزات محافظ گوش از دیگر کارهایی است که شنوایی شناس در آنها نقش فعال دارد.

متخصص شنوایی شناسی باید صبور بوده و رفتاری دلسوزانه توام با مهربانی با بیماران داشته باشد. او در کار خود با متخصصانی از جمله روانشناس، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص مغز و اعصاب، متخصص اطفال و گفتار درمانگر ارتباط نزدیک دارد.

ساعت کاری شنوایی سنج معمولا به صورت تمام وقت است. اگر مستقل بوده و برای خود کار کند، تعیین ساعت کاری بر عهده خود او می باشد.

در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد شنوایی شناس ارائه می شود.

وظایف شنوایی شناس

• تشخیص اختلال و مشکلات شنوایی در افراد با کمک دستگاه ها و تست های مختلف
• تهیه گزارشات لازم برای پزشک معالج فرد در خصوص نوع تشخیص انجام شده
• دادن آموزش و مشاوره لازم به بیمار و خانواده او
• قالب گيری و ساخت قالب گوش و سمعک
• انجام برنامه‌های غربالگری شنوایی نوزادان، خردسالان و کودکان در سنین مدرسه
• پیشگیری از آسیب شنوایی، حفاظت شنوایی، برنامه ریزی و انجام غربالگری در جمعیت هایی نظیر مراکز کارگاهی، نظامی، اردوگاهها و … و ارائه مشاوره شنوایی‌شناسی در این حوزه
• اجرای برنامه‌های توانبخشی شنوایی شامل گفتارخوانی، رشد مهارت‌های شنیداری (تربیت شنوایی) و رشد زبان و ارائه مشاوره شنوایی‌شناسی در این بخش
• تعیین، تجویز، کاربرد و تنظیم تجهیزات صوتی مناسب و روش‌های بهبود کیفیت صدا در محیط‌های آموزشی افراد مبتلا به اختلالات شنوایی
• نظارت و پیگیری اجرای صحیح روش‌های برقراری ارتباط بین کم شنوایان با مربیان و سایرین (مثلا نحوه برخورد با دانش آموز کم شنوا در کلاس معمولی)
• مهارت و دانش مورد نیاز
• دقت و توجه به جزئیات
• مهارت های ارتباطی خوب
• رفتار دلسوزانه و حرفه ای با بیماران
• مهارت خوب در سازماندهی
• مهارت انجام کار تیمی
• توان آموزش و مشاوره خوب
• توانایی ایجاد انگیزه در بیماران برای دنبال کردن برنامه توانبخشی
• حفظ آرامش و داشتن برخوردی مناسب در شرایط بحرانی و پیچیده
• رازداری
• تسلط به زبان انگلیسی (به دلیل نوپا بودن این رشته در ایران بیشتر کتابها انگلیسی می باشد)

آشنایی با شغل بینایی سنج

بینایی‌سنجی یا اپتومتری‏ آزمایش چشم و ساختارهای مربوط به آن است برای کشف اختلالات بینایی و تجویز عدسی‌های مناسب یا دیگر وسایل کمک‌کننده به بینایی یا تمرین‌های چشمی برای جبران کاستی‌های دید.

بینایی سنج با کمک ابزارها و دستگاه های موجود به بررسی و شناسایی مشکلات بینایی افراد می پردازد. پس از تشخیص نوع و میزان مشکلات بینایی مراجعان، از طریق تجویز وسایل کمک بینایی مانند عینک ،‌ لنزهای تماسی و انجام یکسری تمرینات و ورزش های چشمی و دادن توصیه ها و دستورات بهداشتی لازم به کارایی بیشتر سیستم بینایی آنها کمک می نماید.

علاوه بر این بینایی سنج معاینات دقیقی از چشم انجام داده و در صورت وجود هر گونه اختلال یا بیماری که نیازمند درمان طبی باشد، بیماران را به سایر پزشکان ارجاع می نماید .بینایی سنج معمولا وسایلی از جمله عینک و لنزهای طبی را که تجویز می کند، خود ساخته و به فروش می رساند.

بینایی سنج باید توان ارتباطی مناسبی داشته باشد. او باید بتواند با مراجعان خود به خصوص کودکان با آرامش و صبر و حوصله زیاد برخورد کند.

محل کار بینایی سنج در بیمارستان ها، کلینیک ها و یا دفتر کار شخصی می باشد. اگر تنها در دفتر کار شخصی خود فعالیت کند، تعیین میزان ساعت کاری بر عهده خودش می باشد.

وظایف بینایی سنج

• بررسی نارسایی های بینایی مراجعان
• اندازه گیری میدان بینایی
• انجام آزمایش های تشخیصی برخی از بیماری های چشم از جمله آب مروارید، آب سیاه و … و ارجاع بیماران به متخصص مربوطه
• انجام آزمایش های ویژه از جمله سونوگرافی چشم یا مکان نگاری (توپوگرافی)
• تشخیص اختلالات حرکتی چشم مانند لوچی و ارائه تمرینات لازم برای درمان غیرجراحی آنها
• ارائه تمرینات ویژه و ورزش های ارتوپتیک جهت بهبود بینایی
• ارزیابی بینایی از نظر تشخیص رنگ، بعد و …
• بینایی درمانی به روش های غیردارویی
• استفاده از وسایل کمک بینایی برای درمان افراد کم بینا
• بررسی، تعیین نمره و تجویز عینک یا لنز طبی
• ساخت و فروش عینک های طبی
• دانش و مهارت مورد نیاز شغل بینایی سنج
• داشتن علاقه و دانش کافی در حوزه بینایی سنجی
• داشتن علاقه برای کمک به بهبود سلامت دیگران|
• دقت زیاد و توجه به جزئیات
• آشنایی با آخرین پیشرفت های علمی (روش ها، ابزارها و تجهیزات) در بینایی سنجی و استفاده از آنها در صورت امکان
• داشتن تمرکز کافی
• مهارت های ارتباطی مناسب
• داشتن صبر و حوصله زیاد و ارائه توضیحات لازم به مراجعان
• توان آرامش دادن به مراجعان به خصوص کودکان

در پاسخ فعالیت ۸ صفحه ۳۶ زیست یازدهم خواهیم داشت:

۱- طرح زیر مغز ماهی را نشان می‌دهد.

لوب‌های (پیازهای) بویایی ماهی نسبت به کل مغز جانور از لوب‌های بویایی انسان بزرگ‌تر است.

این مطلب چه واقعیتی را درباره حس بویایی ماهی نشان می‌دهد؟

جواب: در ماهی حس بویایی نسبت به انسان قوی تر است و اهمیت بیشتری دارد. ماهی‌ها برای یافتن غذا و جفت، فرار از دشمن و در بعضی، برای یافتن محل زادگاه جهت تخم ریزی به حس بویایی خود وابسته اند.

۲- ساختار و عملکرد چشم مرکب و چشم انسان را مقایسه کنید.

جواب: در چشم انسان یک عدسی تصویری کامل از میدان دید را بروی شبکیه تشکیل می دهد اما در چشم مرکب تعدادی واحد بینایی وجود دارد که هرکدام واحدها تصویر کوچکی از بخشی از میدان بینایی را ایجاد می کند. دستگاه عصبی جانور این اطلاعات را یکپارچه و تصویری موزاییکی ایجاد می کند.

۳- خط جانبی در ماهی‌ها با کدام ساختارها در انسان شباهت دارد؟

جواب: سلول های مژک دار درون بخش حلزونی و مجاری نیم دایره

در این بخش، مروری بر جواب صفحه ۲۱ تا ۳۶ زیست یازدهم تجربی انجام داده شد. با اضافه کردن عبارت “حاشیه نیوز” در آخر جستجوهای درسی خود در گوگل، به بهترین پاسخ ها دسترسی خواهید داشت. لطفاً به خاطر داشته باشید که ابتدا سعی کنید پاسخ سوالات را خودتان بیابید و سپس برای بررسی صحت آن به این پاسخ ها مراجعه کنید. اگر سوالی دارید، آن را در قسمت دیدگاه بپرسید تا معلمان و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.