جواب ترجمه متن و تمرین ها درس دوم صفحه ۱۸ تا ۳۰ عربی یازدهم انسانی ؛ صِناعَهُ التَّلمیعِ فی الْأَدَبِ الْفارِسیِّ

جواب صفحه ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ و ۲۲ و ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ عربی یازدهم انسانی که مربوط به سوال های درس دوم صِناعَهُ التَّلمیعِ فی الْأَدَبِ الْفارِسیِّ است را در حاشیه نیوز برای شما دانش آموز فعال و کوشا آماده شده است. در این قسمت به حل گام به گام پاسخ سوالات ترجمه متن و تمرین ها صفحه ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ و ۲۲ و ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ عربی یازدهم متوسطه دوم رشته انسانی می‌پردازیم.

جواب صفحه ۱۸ تا ۳۰ عربی یازدهم انسانی

در پاسخ معنی متن صفحه ۱۸ و ۱۹ عربی یازدهم خواهیم داشت:

صِناعَةُ التَّلمیعِ فی الْأَدَبِ الْفارِسیِّ
آرایۀ دو زبانگی (صنعت تلمیع) در ادبیات فارسی

۱- إنَّ اللُّغَهَ الْعَرَبیَّهَ لُغَهُ الْقُرآنِ وَ الْأَحادیثِ وَ الْأَدعیَهِ فَقَد اسْتَفادَ مِنهَا الشُّعَراءُ الْإیرانیّونَ وَ أَنشَدَ بَعضُهُم أَبیاتاً مَمزوجَهً بِالْعَرَبیَّهِ وَ الْفارِسیَّهِ وَ سَمَّوها بِالْمُلَمَّعِ؛
معنی: زبان عربی زبان قرآن و احادیث و دعاهاست که شاعران ایرانی از آن استفاده کرده‌اند و برخی از آنان ابیاتی آمیخته به عربی سروده‌اند که آن را دو زبانه (ملمَّع) نامیده‌اند.

۲- لِکَثیرٍ مِنَ الشُّعَراءِ الْإیرانیّینَ مُلَمَّعاتٌ، مِنهُم حافِظٌ الشّیرازیُّ وَ سَعدیٌّ الشّیرازیُّ وَ جَلالُ الدّینِ الرّومیُّ الْمَعروفُ بِالْمَولَویِّ.
معنی: بسیاری از شاعران ایرانی ملمّع دارند، از آن جمله حافظ شیرازی، سعدی شیرازی و جلال الدین رومی معروف به مولوی.

مُلَمَّعُ حافِظٍ الشّیرازیِّ لِسانِ الْغَیبِ
معنی: ملمّع حافظ شیرازی لسان الغیب

۴- از خون دل نوشتم نزدیک دوست نامه *** إنّی رَأَیتُ دَهْراً مِنْ هَجْرِکِ الْقیامَه
معنی بخش عربی: من روزگار را از دوری تو همچون قیامت)به شکل قیامت( دیدم.

۵- دارم من از فِراقش در دیده صد علامت *** لَیْسَتْ دُموعُ عَینی هٰذی لَنا الْعَلامَه؟
معنی بخش عربی: من از دوریِ او در چشمم صد نشانه دارم. آیا این اشک‌های چشمم نشانه نیست؟!

۶- هر چند کازمودم از وی نبود سودم *** مَنْ جَرَّبَ الْمُجَرَّب حَلَّتْ بِهِ النَّدامَه
معنی بخش عربی: هر قدر آزمایش کردم از آن سودی نبردم. هرکس آزموده را بیازماید؛ پشیمان می‌شود.

۷- پرسیدم از طبیبی احوالِ دوست گفتا *** فی بُعْدِها عَذابٌ فی قُربِهَا السَّلامَه
معنی بخش عربی: از طبیبی حال دوست را پرسیدم و گفت: در دوری‌اش عذاب و در نزدیکی‌اش سلامت است.

۸- گفتم ملامت آید گر گِرد دوست گردم *** وَاللّٰه ما رَأَیْنا حُبّاً بِلا مَلامَه
معنی بخش عربی: گفتم مایۀ سرزنش است اگر گرد دوست بگردم. سوگند به خدا عشقی بدون سرزنش ندیده‌ایم.

۹- حافظ چو طالب آمد جامی به جان شیرین *** حَتّیٰ یَذوقَ مِنْهُ کَأْساً مِنَ الکَرامَه
معنی بخش عربی: حافظ مانند خواستارِ جامی به قیمتِ جان شیرین آمد، تا از جامِ کرامت بچشد.

۱۰-مُلَمَّعُ سَعدیٍّ الشّیرازیّ

۱۱- سَلِ الْمَصانِعَ رَکْباً تَهیمُ فِی الْفَلوَاتِ ***
معنی: از انبار‌های آب دربارۀ سوارانی که در بیابان‌ها تشنه و سرگردانند بپرس.
تو قدرِ آب چه دانی که در کنارِ فُراتی
معنی: تو قدر آب چه می‌دانی که در کنار رود فرات هستی؟!

۱۲ -شبم به روی تو روزست و دیده‌ام به تو روشن ***
معنی: شبم از دیدار چهرۀ تو مانند روز روشن است و چشمم روشن به دیدارت است،
وَ إنْ هَجَرْتَ سَواءٌ عَشیَّتی و غَداتی
معنی: و اگر(از من) جدایی گزینی(جدا شوی) شب و روزم برابر میشود

۱۳- اگر چه دیر بماندم امید بر نگرفتم ***
معنی: اگرچه دیر شد، امید از دست ندادم.
مَضَی الزَّمانُ وَ قَلبی یَقول إنَّکَ آتی
معنی: زمان گذشت و دلم میگوید: قطعاً تو میآیی.

۱۴- من آدمی به جمالت نه دیدم و نه شنیدم ***
معنی: من انسانی به زیباییِ تو ندیدم، و نشنیدم.
اگر گِلی به حقیقت عَجین آب حیاتی
معنی: اگر تو گِل هستی؛ به راستی با آب زندگی خمیر شده‌ای.

۱۵- شبان تیره امیدم به صبح روی تو باشد ***
معنی: امیدم در شب‌های تاریک به چهرۀ مانند صبح تو است.
وَ قَدْ تُفَتَّشُ عَینُ الْحَیاهِ فِی الظُّلُماتِ
معنی: گاهی چشمۀ زندگی در تاریکی‌ها جست وجو می‌شود.

۱۶- فَکَمْ تُمَرِّرُ عَیشی وَ أَنتَ حامِلُ شَهْدٍ ***
معنی: چه بسیار زندگیام را تلخ میکنی در حالیکه حامل عسل هستی!
جواب تلخ بدیع است از آن دهان نباتی
معنی: پاسخ تلخ از آن د‌هان شیرین مانند نبات نو و تازه است.

۱۷- نه پنج روزۀ عمرست عشق روی تو ما را ***
معنی: عمر کوتاه ما برای عشق چهرۀ تو کافی نیست.
وَجَدْتَ رائِحَهَ الْوُدِّ إنْ شَمَمْتَ رُفاتی
معنی: اگر خاک قبرم(استخوان پوسیدهام) را ببویی، بوی عشق را مییابی.

۱۸- وَصَفْتُ کُلَّ مَلیحٍ کَما تُحِبُّ وَ تَرْضیٰ ***
معنی: هر با نمکی را همان گونه که دوست داری و خشنود می‌شوی وصف کردم.
محامد تو چه گویم که ماورای صفاتی
معنی: ستایش تو چگونه بر زبان برانم که فراتر از صفت‌ها هستی.

۱۹- أَخافُ مِنکَ وَ أَرْجو وَ أَسْتَغیثُ وَ أَدنو ***
معنی: از تو میترسم و به تو امید دارم و از تو کمک میخواهم و به تو نزدیک میشوم.
که هم کمند بلایی و هم کلید نجاتی
معنی: زیرا هم کمند بلا و هم کلید رهایی هستی.

۲۰- ز چشم دوست فتادم به کامۀ دل دشمن ***
معنی: از چشم دوست به درون دل دشمن افتادم.
أَحِبَّتی هَجَرونی کَما تَشاءُ عُداتی
معنی: دوستانم مرا ترک کردند همان گونه که دشمنانم می‌خواهند.

۲۱- فراقنامۀ سعدی عجب که در تو نگیرد
معنی: شگفت است که نامۀ جدایی سعدی در تو اثر نمی‌گذارد؛

وَ إنْ شَکَوْتُ إلَی الطَّیرِ نُحْنَ فِی الْوُکَناتِ
معنی: و اگر به پرندگان شکایت برم در لانه هایشان با صدای بلند بگریند و شیون کنند

معنی کلمات درس دوم عربی یازدهم انسانی

در پاسخ صحیح غلط صفحه ۲۰ عربی یازدهم خواهیم داشت:

۱- تُفَتَّشُ عَیْنُ الْحَیاهِ فِی الضَّوْءِ فَقَط. ❌ نادرست
معنی: چشمه‌ی زندگی فقط در نور جستجو می‌شود!

۲- اَلْمُلَمَّعاتُ أَشعارٌ فارِسیَّهٌ مَمْزوجَهٌ بِالْعَرَبیَّهِ.✅درست
معنی: ملمّعات اشعاری فارسی هستند که با عربی آمیخته شده‌اند.

۳- یَریٰ سَعدیٌّ اللَّیلَ وَ النَّهارَ سَواءً مِنْ هَجْرِ حَبیبِهِ. ✅درست
معنی: سعدی از دوری محبوبش شب و روز را یکسان می‌بیند.

۴- قالَ سَعدیٌّ مَضَی الزَّمانُ وَ قَلبی یَقولُ إنَّکَ لا تَأتی.❌ نادرست
معنی: سعدی گفته است زمان گذشت و دلم می‌گوید که تو نمی‌آیی.

۵- یَریٰ حافِظٌ فی بُعْدِ الْحَبیبِ راحَهً وَ فی قُربِهِ عَذاباً. ❌ نادرست
معنی: حافظ در دوری محبوب، راحتی و در نزدیکیش عذاب می‌بیند ( احساس می‌کند)

جواب صفحه ۲۲ عربی یازدهم انسانی

یا صانِعَ کُلَّ مَصْنوعٍ یا خالِقَ کُلَّ مَخْلوقٍ یا رازِقَ کُلِّ مَرْزوقٍ یَا مالِکَ کُلِّ مَمْلوکٍ.
معنی: ای سازنده‌ی هر ساخته شده‌ای، ای آفریننده‌ی هر آفریده‌ شده‌ای، ای روزی دهنده‌ی هر روزی داده شده‌ای، ای صاحب هر مال و دارایی
صانِعَ = اسم فاعل
مَصْنوعٍ = اسم مفعول
خالِقَ = اسم فاعل
مَخْلوقٍ = اسم مفعول
رازِقَ = اسمفاعل
مَرْزوقٍ = اسم مفعول
مالِکَ = اسم فاعل
مَمْلوکٍ = اسم مفعول

در پاسخ اختبر نفسک صفحه ۲۴عربی یازدهم خواهیم داشت:

۱- ﴿عَلّامُ الْغُیوبِ﴾: بسیار داننده‌ی غیب‌ها

۲- ﴿أَمّارَةٌ بِالسّوءِ﴾: بسیار امر کننده به بدی

۳- اَلطَّیّارُ الْإیرانیُّ: خلبان ایرانی

۴- فَتّاحَةُ الزُّجاجَةِ: باز کننده شیشه

۵- اَلْهاتِفُ الْجَوّالُ: تلفن همراه

۶- اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا مَیْثَمُ التَّمّارُ: سلام بر تو ای میثم خرما فروش.

در پاسخ تمرین اول صفحه ۲۵ عربی یازدهم خواهیم داشت:

عَیِّنِ الْجُملَةَ الصَّحیحَةَ وَ غَیرَ الصَّحیحَةِ حَسَبَ الْحَقیقةِ. (ص / غ)
با توجه به واقعیت جمله صحیح و نادرست را مشخص کنید.

۱- اَلرَّکْبُ جَماعَةٌ مِنَ الْمُسافِرینَ یُسافِرونَ عَلَی الدَّوابِّ: درست
اسب سواران (کاروان) گروهی از مسافران هستند که (سوار) بر چارپایان می‌کنند.

۲- غُصونُ الْأَشجارِ فی الشِّتاءِ بَدیعَةٌ خَضِرَةٌ. نادرست
شاخه‌های درختان در زمستان نو و سبز است.

۳- اَلْغَداةُ نِهایَةُ النَّهارِ، وَ بِدایَةُ ظَلامِ اللَّیلِ. نادرست
بامداد پایان روز و آغاز تاریکی شب است.

۴- اَلْکأَسُ إناءٌ یُشْرَبُ بِهِ الْماءُ أَوِ الشّایُ. درست
لیوان ظرفی است که با آن آب یا چایی نوشیده می‌شود.

۵- یُصْنَعُ الْخُبزُ مِنَ الْعَجینِ. درست
نان از خمیر درست می‌شود.

در پاسخ تمرین دوم صفحه ۲۵ عربی یازدهم خواهیم داشت:

ضَعْ فِی الدّائِرَةِ الْعَدَدَ الْمُناسِبَ. «کَلِمَةٌ واحِدَةٌ زائِدَةٌ»
عدد مناسب را در دایره قرار دهید. “یک کلمه اضافی”

۱- اَلْوُکْنَةُ = بَیتُ الطُّیورِ.
لانه = خانه پرندگان

۲- اَلْکَرامَةُ = شَرَفٌ وَ عَظَمَةٌ وَ عِزَّةُ النَّفسِ.
کرامت = شرافت و بزرگی و عزت نفس

۳- اَلْهَجْرُ = تَرْکُ الصَّدیقِ أَوِ الْمُحِبِّ.
دوری = وانهادن دوست و یار

۴- اَلرُّفاتُ (کلمه اضافی)
استخوان پوسیده

۵- اَلسِّوارُ = زینَةٌ مِنَ الذَّهَبِ أَوِ الْفِضَّةِ فی یَدِ الْمَرأَةِ.
دستنبند = زینتی از طلا یا نقره در دست زن

۶- اَلْمَلیحُ = مَنْ یُعْجِبُکَ شَکْلُهُ وَ کَلامُهُ وَ سُلوکُهُ.
با نمک = کسی که چهره و سخنان و رفتارش تو را به تعجب وا می‌دارد.

در پاسخ تمرین سوم صفحه ۲۶ عربی یازدهم خواهیم داشت:

تَرْجِمْ هٰذِهِ الْأَحادیثَ، ثُمَّ عَیِّنِ الْمَطلوبَ مِنکَ.
این احادیث را ترجمه کنید، سپس چیزی که از شما خواسته شده است را مشخص کنید.

۱- إیّاکَ وَ مُصادَقَةَ الْأَحمَقِ، فَإنَّهُ یُریدُ أَنْ یَنفَعَکَ فَیَضُرُّکَ. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
از دوستی با نادان بپرهیز زیرا او می‌خواهد به تو سود برساند اما زیان می‌رساند.
اَلْفِعلَ الْمُضارِعَ: یُریدُ، أَنْ یَنفَعَ، یَضُرُّ

۲- اَلصَّدیقُ مَن کانَ ناهیاً عَنِ الظُّلمِ وَ الْعُدوانِ مُعیناً عَلَی الْبِرِّ وَ الْإحسانِ. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
دوست کسی است که بازدارنده از ستم و دشمنی و یاری رساننده بر نیکی و احسان باشد.
اَلْجارَّ وَ الْمَجرورَ: عَنِ الظُّلمِ، عَلَی الْبِرِّ

۳- إیّاکَ وَ مُصادَقَةَ الْکَذّابِ، فَإنَّهُ کَالسَّرابِ یُقَرِّبُ عَلَیکَ الْبَعیدَ وَ یُبَعِّدُ عَلَیکَ الْقَریبَ. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
از دوستی با دروغگو بپرهیز زیرا او مانند سراب است دور را برای تو نزدیک می‌سازد و نزدیک را برای تو دور می‌سازد.
اِسْمَ الْمُبالَغَةِ: الْکَذّابِ

۴- اَلصَّدیقُ الصَّدوقُ مَن نَصَحَکَ فی عَیبِکَ، وَ حَفِظَکَ فی غَیبِکَ، وَ آثَرَکَ عَلیٰ نَفْسِهِ. الْإمامُ الصّادِقُ (ع)
دوست راستگو کسی است که تو را درباره عیبت پند دهد، و تو را در نبودنت حفظ کند، و تو را بر خودش برگزیند (مقدم بدارد)
اَلْمَجرورَ بِحَرفِ جَرٍّ: عَیبِ، غَیبِ، نَفْسِ

۵- مَن غَضِبَ عَلَیکَ مِنْ إخْوانِکَ ثلَاثَ مَرّاتٍ، فَلَمْ یَقُلْ فیکَ شَرّاً، فَاتَّخِذْهُ لِنَفْسِکَ صَدیقاً. الْإمامُ الصّادِقُ (ع)
هر کس از برادرانت سه بار خشمگین شود (شد) و درباره تو به بدی سخن نگوید (نگفت) او را برای خودت به دوستی بگیر.
فِعْلَ الْأَمرِ: اتَّخِذْ

۶- یا بُنَیَّ، اِتَّخِذْ أَلفَ صَدیقٍ وَ الْأَفُ قَلیلٌ، وَ لا تَتَّخِذْ عَدوّاً واحِداً وَ الْواحِدُ کَثیرٌ. لُقمانُ الْحَکیمُ
ای پسرم، هزار دوست بگیر و هزارتا کم است، و یک دشمن نگیر و یک دشمن زیاد است.
فِعْلَ النَّهْیِ: لا تَتَّخِذْ

جواب تمرین چهارم صفحه ۲۷ درس دوم عربی یازدهم انسانی

اُکتُبْ مُتَادِفَ أَوْ مُتَضادَّ کُلِّ کَلِمَةٍ أَمامَها.
برای هر کلمه در مقابل آن یک مترادف یا متضاد بنویسید.

أ. أَرادَ / قَرُبَ / اَلدُّکاّن / اَلْوُدّ / اَلْعُداة / اَلْبُعْد / الَصَّحراء / اَلْغَداة / اَلْحَرْب
ب. صَدوقٌ / قَرَّبَ / مُصادَقَةٌ / آثَرَ / مُعینٌ / سَلْ / سِعْرٌ / مُعْجَبٌ بِنَفْسِهِ / رَفَعَ

در پاسخ تمرین پنجم صفحه ۲۸عربی یازدهم خواهیم داشت:

تَرجِمِ الْآیاتِ التّالیَةَ، ثُمَّ عَیِّنِ اسْمَ الْفاعِلِ وَ اسْمَ الْمَفعولِ وَ اسْمَ الْمُبالَغَةِ وَ اسْمَ الْمَکانِ وَ اسْمَ التَّفضیلِ.
آیات زیر را ترجمه کنید، سپس فاعل، مفعول، مبالغه، نام مکان و تفضیل را مشخص کنید.

۱- ﴿… إنَّهُ کانَ مَنصوراً﴾: اَلْإسْراء: 33
گفت همانا او یاری شده (مورد حمایت) بود.
مَنصوراً: اسم مفعول

۲- ﴿إنَّکَ أَنتَ عَلّامُ‌ الْغُیوبِ﴾: اَلْمائِدَة: 116
به درستی که تو بسیار دانای نهان‌ها هستی
عَلّامُ‌: اسم مبالغه

۳- ﴿قُلْ لِلّٰهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغرِبُ﴾: اَلْبَقَرَة: 142
بگو مشرق و مغرب از آن خداست.
الْمَشْرِقُ وَ الْمَغرِبُ: اسم مکان

۴- ﴿إنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ﴾ آلُ عِمران: 159
قطعا خداوند توکل کنندگان را دوست می‌دارد.
الْمُتَوَکِّلینَ: اسم فاعل

۵- ﴿… اَللهَ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلونَ﴾ اَلْحَجّ: 68
خدا به آنچه انجام می‌دهید داناتر (آگاه‌تر) است.
أَعْلَمُ:‌ اسم تفضیل

۶- ﴿… مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هٰذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ﴾ یس: 52 
چه کسی ما را از مرقدمان برانگیخت، این همان وعده خداوند رحمان است و فرستادگان راست گفتند. 
مَرْقَدِنا:‌ اسم مکان / الْمُرْسَلُونَ: اسم مفعول

در پاسخ تمرین ششم صفحه ۲۹عربی یازدهم خواهیم داشت:

تَرْجِمِ الْأَفعالَ فِی الْجُمَلِ التّالیَةِ؛ ثُمَّ عَیِّنْ بابَ کُلٍّ مِنها.
افعال را در جملات زیر ترجمه کنید: سپس باب هر کدام را مشخص کنید.

۱- أَنْشَدْنا فِی الِاصْطِفافِ الصَّباحیِّ.
در صف صبحگاه شعر سرودیم. 
باب: أفعال

۲- سَنَتَخَرَّجُ مِنَ الْمَدرَسَةِ بَعْدَ سَنَةٍ.
سالِ بعد از مدرسه دانش آموخته می‌شویم. 
باب: تَفعُّل

۳- جُنودُنا یُدافِعونَ عَنِ الْوَطَنِ.
سربازانمان از میهن دفاع می‌کنند.
باب: مُفاعَلَة

۴- تَنْفَتِحُ الْأَزهارُ فِی الرَّبیعِ.
شکوفه‌ها در بهار باز می‌شوند.
باب: إنفعال

۵- اَلشَّریکانِ تَعامَلا قَبْلَ سَنَةٍ.
دو شریک سالِ قبل باهمدیگر معامله کردند.
باب: تَفاعُل

۶- یَسْتَخْدِمُ الْمَصنَعُ عُمّالاً.
کارخانه کارگرانی را به کار می‌گیرد.
باب: إستفعال

۷- رَجاءً، عَلِّمْنی الزِّراعَةَ.
لطفاً، به من کشاورزی یاد بده.
باب: تَفعیل

۸- أَشْتَغِلُ عِنْدَ أَبی.
نزد پدرم کار می‌کنم.
باب: إفتعال

در پاسخ بحث علمی صفحه ۳۰ عربی یازدهم خواهیم داشت:

اُکْتُبْ حَوْلَ أَحَدِ هٰؤلاءِ الشُّعَراءِ الْإیرانیّینَ.
در مورد یکی از این شاعران ایرانی زیر مطلبی بنویس.

جواب: مولانا جلال الدین محمد بلخی، المعروف باسم مولانا، کان شاعرًا وفیلسوفًا وعارفًا إیرانیًا کبیرًا. ولد فی القرن السابع الهجری فی مدینه بلخ وتوفی فی القرن الثامن الهجری فی مدینه قونیه فی ترکیا. کان مولانا من أعظم الشعراء فی العصر الإسلامی وتحظى أعماله، وخاصه شعره العاطفی، بشعبیه کبیره فی جمیع أنحاء العالم.

ترجمه: مولانا جلال الدین محمد بلخی، معروف به مولانا، شاعر، فیلسوف و عارف بزرگ ایرانی بود. او در قرن هفتم هجری در شهر بلخ متولد شد و در قرن هشتم هجری در شهر قونیه در ترکیه درگذشت. مولانا از شاعران بزرگ دورهٔ اسلامی بود و آثار او، به ویژهٔ شعرهای عاشقانهٔ او، همچنان در سراسر جهان محبوبیت دارند.

در این بخش، مروری بر جواب صفحه ۱۸ تا ۳۰ عربی یازدهم انسانی انجام داده شد. با اضافه کردن عبارت “حاشیه نیوز” در آخر جستجوهای درسی خود در گوگل، به بهترین پاسخ ها دسترسی خواهید داشت. لطفاً به خاطر داشته باشید که ابتدا سعی کنید پاسخ سوالات را خودتان بیابید و سپس برای بررسی صحت آن به این پاسخ ها مراجعه کنید. اگر سوالی دارید، آن را در قسمت دیدگاه بپرسید تا معلمان و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.