جواب تمرین های فصل پانزدهم صفحه ۱۳۷ تا ۱۴۳ علوم تجربی هشتم ؛ شکست نور

جواب صفحه ۱۳۷ و ۱۳۸ و ۱۳۹ و ۱۴۰ و ۱۴۱ و ۱۴۲ و ۱۴۳ علوم تجربی هشتم که مربوط به سوال های فصل پانزدهم شکست نور است را در حاشیه نیوز برای شما دانش آموز فعال و کوشا آماده شده است. در این قسمت به حل گام به گام پاسخ سوالات خود را بیازمایید و آزمایش کنید ها و فکر کنید ها و فعالیت صفحه ۱۳۷ و ۱۳۸ و ۱۳۹ و ۱۴۰ و ۱۴۱ و ۱۴۲ و ۱۴۳ علوم تجربی هشتم می‌پردازیم.

جواب صفحه ۱۳۷ تا ۱۴۳ علوم هشتم

در پاسخ آزمایش کنید صفحه ۱۳۷ علوم هشتم خواهیم داشت:

هدف آزمایش: بررسی شکست نور در یک تیغه شیشه‌ای
مواد و وسایل: چراغ قوه یا لیزر مدادی، تیغه شیشه‌ای

روش اجرا
۱- تیغه شیشه‌ای را روی سطح میز قرار دهید و باریکه نور را به طور عمود بر یکی از وجوه آن بتابانید. (شکل الف)

۲- با توجه به مسیر باریکه نور پس از عبور از تیغه شیشه ای، امتداد باریکه نور را در شکل الف کامل کنید.

جواب: پرتو نوری که به صورت عمودی بر روی شیشه بتابد، مستقیماً بدون انحراف عبور می کند. (در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید)

۳- آزمایش را برای حالتی که مطابق شکل ب تیغه شیشه ای اندکی چرخیده است، انجام دهید. با توجّه به نتیجه آزمایش، امتداد باریکه نور را روی شکل ب کامل کنید.

جواب: برای شکست نور باید: ۱- پرتو نور کج یا مایل باشد. ۲- جسم کج یا مایل باشد.

در پاسخ خود را بیازمایید صفحه ۱۳۸ علوم هشتم خواهیم داشت:

شکل روبه‌رو مسیر پرتو نوری را در دو محیط شفاف متفاوت نشان می دهد. با ذکر دلیل بیان کنید کدام یک از دو محیط رقیق تر است.

جواب: محیط شفاف دوم محیط رقیق تری است، چون نور پس از ورود به آن از خط عمودی دورتر می شود.

در پاسخ فعالیت صفحه ۱۳۸ علوم هشتم خواهیم داشت:

درون کاسه یا لیوان کدری که روی میز قرار دارد، سکه‌ای بیندازید. یکی از افراد گروه مطابق شکل الف آنقدر از میز دور شود تا بتواند سکه را درست از لبه کاسه ببیند.
سپس از دوست خود بخواهید تا کمی عقب‌تر برود به طوری که سکه درون کاسه را نبیند (شکل الف). اکنون به آرامی درون کاسه آب بریزید (شکل ب) تا دوستتان دوباره سکه را ببیند. علت دیده شدن سکه را در گروه خود به بحث بگذارید و نتیجه را به کلاس گزارش کنید.

جواب: نوری که از روی سکه به سطح آب و هوا می رسد شکسته می شود و جهت آن تغییر می کند و در امتداد دید ما قرار می گیرد، چشم ما امتداد نورهای رسیده ی سکه را در نقاطی بالاتر از حد واقعی آن می بیند.

در پاسخ آزمایش کنید صفحه ۱۳۹ علوم هشتم خواهیم داشت:

هدف آزمایش: مسیر نور در منشور
مواد و وسایل: منشور، لیزر مدادی
روش اجرا: منشور را از طرف قاعده مثلثی شکل آن روی میز قرار دهید. لیزر مدادی را روشن کنید و باریکه نور را به طور مایل به یکی از وجه های آن بتابانید (شکل بالا). با توجه به مسیر نور در منشور، امتداد باریکه نور را کامل کنید.

جواب: در تصویر زیر می توانید پاسخ این تمرین را ببینید.

در پاسخ خود را بیازمایید صفحه ۱۳۹ علوم هشتم خواهیم داشت:

الف- جاهای خالی را با توجّه به شکل ۵ و پدیده شکست نور پر کنید.

باریکه نور هنگام ورود از هوا به منشور، طوری شکسته می شود که به خط عمود نزدیک‌تر شود. همچنین هنگام خروج باریکه نور از منشور به هوا، طوری شکسته می شود که از خط عمود دور شود.

در پاسخ فعالیت صفحه ۱۳۹ و ۱۴۰ علوم هشتم خواهیم داشت:

الف- باریکه نوری که توسط چراغ قوه تشکیل داده اید به یک وجه منشور بتابانید. در طرف دیگر منشور، پرده یا یک ورق کاغذ سفید را در مسیر نور خروجی از منشور قرار دهید (مطابق شکل صفحه بعد). نتیجه فعالیت را در گروه خود به بحث بگذارید.
توجه: بهتر است این فعالیت در محیطی نسبتاً تاریک انجام شود.

جواب: نور چراغ قوه، به نورهای رنگی تجزیه می شود. وقتی نور سفید که ترکیبی از هفت نور رنگی است به یکی از وجوه منشور بتابد پس از شکسته شدن پراکنده شده و به هفت رنگ خود تجزیه می شود.

ب- ظرف نسبتاً بزرگی را مطابق شکل رو‌به‌رو از آب پر کنید و آن را مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید؛ سپس یک آینه تخت را به طور کج درون آب قرار دهید. در این حالت قسمتی از آب که جلوی آینه قرار دارد، مانند یک منشور عمل می کند. ظرف را آن قدر جا به جا کنید تا طیف نور خورشید روی یک مقوای سفید رنگ تشکیل شود.

جواب: نور سفید خورشید پس از برخورد به قسمت آب مقابل آینه پراکنده می شود و نورهای رنگی آن بر روی مقوا یا دیوار سفید رنگ دیده می شود که به ترتیب عبارتند از: قرمز، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش.

در پاسخ فکر کنید صفحه ۱۴۰ علوم هشتم خواهیم داشت:

در پاشندگی نور سفید توسط منشور، کدام یک از رنگ های نور، بیشتر و کدام یک کمتر شکسته شده است؟

جواب: نور قرمز انحراف کمتری داشته و شکست کمتری داشت، اما نور بنفش بیشترین انحراف و شکست را داشته است.

در پاسخ آزمایش کنید صفحه ۱۴۱ و ۱۴۲ علوم هشتم خواهیم داشت:

هدف آزمایش: یافتن کانون و فاصله کانونی عدسی همگرا (ذره بین)
مواد و وسایل: عدسی همگرا، یک تکه مقوا و خط کش
روش اجرا
۱- ذره بین را مقابل نور مستقیم خورشید بگیرید.
۲- مقوا را روی زمین قرار دهید و ذره بین را به آرامی جا به‌ جا کنید. هنگامی که لکه نورانی در سطح مقوا به کوچکترین اندازه خود رسید، ذره بین را ثابت نگه دارید.
۳- محل تشکیل لکه روشن را کانون عدسی همگرا می نامند. در این حالت فاصله بین وسط ذره بین تا مقوا را به کمک خط کش اندازه بگیرید. این فاصله را، فاصله کانونی عدسی می گویند.

جواب: فاصله کانونی عدسی را با حرف f نشان می دهند. چون از هر دو طرف می توان به عدسی نور تاباند. پس هر عدسی دارای دو کانون و دو فاصله کانونی هستند که با هم برابرند. فاصله کانونی ۳۰ سانتی متر است.

در پاسخ فکر کنید صفحه ۱۴۲ علوم هشتم خواهیم داشت:

با توجه به چگونگی شکست نور در منشور، دریافت خود را از شکل های (الف) و شکل (ب) بیان کنید.

جواب: اگر هریک از عدسی ها را به عنوان دو منشور در نظر بگیریم، در صورتی که از قسمت قاعده (وجه زیرین) دو منشور به هم بچسبند، عدسی محدب تشکیل خواهد شد و درصورتی که دو منشور از قسمت نوری به یکدیگر وصل شوند، عدسی مقعر تشکیل خواهد شد.

در پاسخ خود را بیازمایید صفحه ۱۴۳ علوم هشتم خواهیم داشت:

شکل زیر دو عدسی همگرا و واگرا را نشان می دهد که یک دسته پرتو موازی نور به آنها تابیده شده است. با توجه به شیوه شکست نور، دلیل نامگذاری همگرا و واگرا بودن این عدسی ها را توضیح دهید.

جواب: با توجه به شکل پرتوهای نور هنگام خروج از عدسی همگرا، در نقطه ای به نام کانون متمرکز می شوند، یعنی به هم نزدیک می شوند (همگرا) و در عدسی واگرا پرتوهای تابش پس از شکست و عبور از عدسی از هم دور می شوند (یعنی واگرا).

در پاسخ فعالیت صفحه ۱۴۳ علوم هشتم خواهیم داشت:

یک عدسی واگرا را در فاصله های مختلف از یک جسم بگیرید. با توجّه به ویژگی های تصویری که در عدسی واگرا می بینید، عبارت زیر را کامل کنید.

تصویر همه اجسام در عدسی واگرا کوچکتر از جسم و نسبت به جسم مستقیم است.

در این بخش، مروری بر جواب صفحه ۱۳۷ تا ۱۴۳ علوم تجربی هشتم انجام داده شد. با اضافه کردن عبارت “حاشیه نیوز” در آخر جستجوهای درسی خود در گوگل، به بهترین پاسخ ها دسترسی خواهید داشت. لطفاً به خاطر داشته باشید که ابتدا سعی کنید پاسخ سوالات را خودتان بیابید و سپس برای بررسی صحت آن به این پاسخ ها مراجعه کنید. اگر سوالی دارید، آن را در قسمت دیدگاه بپرسید تا معلمان و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.